Chớ ỷ lại vào kem chống nắng

Ánh nắng mặt trời giúp cơ thể tổng hợp vitamin D và diệt một số mầm bệnh… nhưng cũng đồng thời gây hại nếu như ta phơi nắng quá mức. Mặt tiêu cực này chính là do tia cực tím (tử ngoại). 

Người ta chia tia cực tím (Ultra Violet, viết tắt UV) làm 3 loại theo độ dài bước sóng: tia UVA, UVB và UVC. 

- UVC là nguy hiểm nhất nhưng trên đường chiếu xuống bề mặt trái đất chúng bị tầng ozone hấp thu hầu hết. 

- UVA có mặt khắp nơi, quanh năm, cả trong bóng râm và xuyên được qua kính, là nguyên nhân gây lão hóa da.

- UVB là thủ phạm làm da sạm nắng, ung thư da, phỏng nắng...

Hiện có 2 loại thuốc thoa chống nắng phổ biến. Loại lý học có tác dụng như một tấm màn che giúp ngăn ngừa, phản xạ hoặc phân tán các tia, làm cho chúng không đến da được. Đại diện cho nhóm này là các chất oxide kẽm, dioxide titanium... Ưu điểm là hiệu quả cao nhưng lại tạo một lớp màng trắng thấy rõ và khá dày.

Còn loại hóa học là loại dùng những chất hóa học để hấp thụ hoặc chuyển hóa ánh sáng qua cơ chế phản ứng hóa học. Loại này cho tính thẩm mỹ cao hơn khi dùng nhưng hiệu quả chống nắng thì không bằng.

Hiểu đúng chỉ số chống nắng

SPF là chữ viết tắt của Sun Protection Factor (yếu tố che chở ánh sáng mặt trời). Chỉ số chống nắng càng cao thì khả năng bảo vệ da càng tốt. 

Tuy nhiên, trên thực tế chỉ cần dùng kem chống nắng có SPF từ 15 – 30 là đủ. Vì dù chỉ số chống nắng dù cao hơn 40, 50 hoặc hơn thế thì khả năng chống nắng cũng không cao hơn bao nhiêu. 

Theo quy ước của cơ quan Dược phẩm và thực phẩm của Mỹ, các sản phẩm có chỉ số hơn 30, dù gấp bao nhiêu lần thì cũng chỉ ghi là SPF 30+. Nếu sử dụng cùng lúc 2 sản phẩm chống nắng, như bôi kem chống nắng bên dưới rồi đánh chồng phấn chống nắng lên trên, thì chỉ số chống nắng vẫn được tính theo sản phẩm có SPF cao hơn chứ không phải là cộng dồn hai chỉ số.

Ai cần dùng kem chống nắng? 

Ngoại trừ trẻ quá nhỏ dưới 6 tháng tuổi hoặc những người có tiền sử dị ứng với các thành phần chống nắng, bất cứ ai cũng cần bôi kem chống nắng vì cái độc của tia tử ngoại trên da sẽ tích luỹ dần theo thời gian mà việc dùng quần áo, mũ nón, khẩu trang vẫn bị tia UVA xuyên qua phần nào. 

Đặc biệt, với những người có màu da càng sáng thì càng nên bảo vệ. Những người bị các bệnh da nhạy cảm ánh sáng như lupus đỏ, porphyrie da, viêm da ánh sáng, mụn, nám, tàn nhang… hoặc những người đang dùng thuốc tăng cảm quang như thuốc ngừa thai, tetracycline, doxycycline, vitamin A… cũng rất cần dùng kem chống nắng. 

Phải đúng cách, đúng liều

Kem chống nắng dạng kem phổ biến nhất. Ngoài ra, còn có dạng thỏi để dùng cho vành tai, môi, mắt; dạng xịt, dạng khăn lau, dạng phấn trang điểm, dạng gel thích hợp cho tóc...

Trước tiên, cần lựa chọn loại kem phù hợp làn da. Phải thoa kem trước khi ra nắng từ 15 - 30 phút trên tất cả những vùng da phơi bày. Khi đi biển, bơi lội ngoài trời thì chọn loại không thấm nước hoặc kháng nước (waterproof hoặc water resistant). Tuy nhiên, chúng cũng chỉ bảo vệ được 40-80 phút khi ngâm trong nước mà thôi. 

Trẻ em cần sử dụng loại kem chống nắng riêng. Sau khi vận động, đổ mồ hôi nhiều hoặc gió bụi nhiều, nên thoa lại lớp kem mới sau 2 giờ. Chú ý bảo vệ cả môi, mắt, vành tai và tóc bằng các sản phẩm phù hợp. 

Lượng thuốc chống nắng vừa đủ cho toàn cơ thể là từ 25-30g (khoảng 6 muỗng cà phê), cho mặt là 2,5g (khoảng gần nửa lóng tay). Cần thoa kể cả lúc trời có mây hoặc lúc ta đang ở trong bóng râm. Hãy chọn mua các sản phẩm chứa oxide kẽm, titanium dioxide hoặc chất avobenzone vì chúng lọc được tia UVA hoặc chọn những loại có phổ chống nắng rộng vừa tia UVA, vừa tia UVB.

Điều cuối cùng mà người sử dụng phải lưu ý, chớ quá ỷ lại vào kem chống nắng bởi không có loại kem hay thuốc nào có thể bảo vệ ta một cách tuyệt đối trước sự tấn công của các tia cực tím. Tốt nhất là tránh ra nắng từ 10 giờ sáng đến 14 giờ và dù có dùng sản phẩm chống nắng, chúng ta vẫn nên đội mũ nón, mang găng, đeo kính mát hỗ trợ.